Almanya’nın en büyük bankalarından biri olan Deutsche Bank, “Nakit: Dinozor şimdi ölmedi” başlıklı raporunda, sanıldığı üzere nakitin sonunun gelmediğini, dijital paraların geleceği ne kadar parlak görünse de pandemi müddetince temassız ödemelerde ne kadar artış görülse de, tasarruflardaki artışın nakit kullanımını da rekor süratte artırdığını belirtiyor.
Dünya’dan Hilal Sarı’nın haberine nazaran, banka daha evvelki “Ödemelerin Geleceği” raporlarında nakitin en güçlü ödeme yolu unvanını yitirmeye başladığını ve bu trendin koronavirüsle hızlandığını belirtmişti. Lakin yeni raporda ödemelerde nakitin hissesinin azalmasının nakitin sonunun geldiği manasına gelmediği belirtilerek “Böyle bir durum katiyetle yok! Nakit hala kral ve nakit para dolanımı 2020’de çok büyük bir süratle arttı” deniliyor.
Avrupa Merkez Bankası’nın geçen hafta yayınladığı sirkülasyondaki para bilgilerinde, dolanımdaki Euro banknotların ölçüsünün 2020’de yüzde 12 arttığı belirtiliyor. Bu son 10 yılın en süratli yükselişlerinden biri ve 2019’a nazaran iki kat süratli bir artış. Mayıs 2020 öncesindeki üç aylık devirde Euro Bölgesi’nde 75 milyar Euro kıymetinde banknotun sirkülasyonda olduğu, bunun 2008 yılında Lehman Brothers’ın çöküşü sonrası ölçüsü da geçerek tüm zazmanların rekoru olduğu tabir ediliyor. Deutsche Bank “Nakitin yakın bir müddette kaybolacağını düşünmüyoruz. Aslında bilakis sirkülasyonda olan nakit ölçüsü artıyor ve koronavirüs pandemisi nakite olan talebi uçurmuş durumda” değerlendirmesini yapıyor.
20 YILDA İKİ KATINA ÇIKTI
Tarihi olarak bakıldığında ise son 20 yılda dolanımdaki nakit ölçüsü neredeyse iki katına çıktı. Deutsche Bank bunun bilhassa de 100 dolar, 10 bin Japon yeni ve 50 Euro banknotlarının kullanımındaki artıştan kaynaklandığını aktarıyor. 100 dolarlık banknotların üçte ikisinin ABD dışında olduğu ve öbür bir deyişle “günlük süreçlerde kullanılmadığı” belirtiliyor.
“YASTIK ALTINDAN HESAPLARA GEÇMESİ ZOR”
1 Nisan tarihli raporun bir kısmında dünyadaki düşük ve negatif faiz ortamında tüketicilerin tasarruf yapmaya yahut mevduat hesabında tutmaya teşvik edilmediği, bu nedenle de kısa bir vadede – büyük ölçekte – nakitin yastık altlarından banka hesaplarına geçmesinin muhtemel olmadığı vurgulanıyor. Bankanın tahlilinde sirkülasyondaki nakit ile faiz oranları ortasında aksi bir orantı gözlemlendiği lakin ikisi ortasında nedensel direkt bir irtibat olduğunun kanıtlanması için daha fazla çalışmaya muhtaçlık duyulduğu belirtiliyor. Tekrar de banka “Buna karşın düşük merkez bankası faizleri katiyen dolanımdaki nakitin artmasında bir rol oynuyor diyebiliriz. Tam karşıtını de söylemek mümkün. Yüksek faiz oranları nakitin bir bedel saklama aracı rolünü sonlandırmaya yardımcı olacak bir unsur” değerlendirmesini yapıyor.
DÜŞÜK FAİZ KRİPTO PARALARA GEÇMEYE EN BÜYÜK MANİLERDEN BİRİ
Raporun üçüncü kısmında ise düşük faiz oranlarının son yıllarda kriptoparaların kullanımındaki artışa paralel merkez bankalarının üzerinde çalıştığı Merkez Bankası Dijital Para Birimleri’nin (CBDC) yaygınlaşmasının önündeki en büyük manilerden biri olduğuna dikkat çekiliyor. “Düşük faiz oranları gelişmiş ülkelerde CBDC’lerin kullanılmaya balşamasının önünde bir engel” tabirleri yer alan raporda bilhassa Çin başta olmak üzere faizlerin yüksek olduğu birden fazla gelişmekte olan iktisatta bu türlü bir bariyer telaşının çok daha az olduğu belirtiliyor. Deutsche Bank dijital para ünitelerinin yaygınlaşması halinde, bankaların düşük faiz ödediği durumlarda CBDC’lerin bankacılık sistemini büsbütün ortadan çıkartabileceği muhtemelliğine vurgu yapıyor.
