YENİ GELECEK
ALİ KEREM KORKMAZ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ SİYASET BİLİMİ VE MEMLEKETLER ARASI İLGİLER
20. yüzyıl inceleneceği vakit akla direkt Soğuk Savaş gelmelidir. Soğuk Savaş’ı ise uygun anlamak için 1917’yi düzgün bilmek gerekir.
1917’ye kadar değişim idesi/değişimin referansı denince akla 1789 gelirken 1917’den sonraki 20. yüzyıl devrimlerinde bu bu türlü değildir. 20. yüzyılın ihtilallerine yahut toplumsal hareketlerine bakarsak referans daima 1917 olmuştur (örn. Çin İhtilali, Küba Devrimi).
Yüzyıl, devrimci karakterin rol modelini değiştirirken toplumsal hareketlere de sömürge zıtlığı üzere yeni özellikler de eklemiştir.
Bu hareketlerin en zirve noktasını biz 68 Hareketi’nde görürüz. 68 Hareketi, 1. dünyada, 2. dünyada ve 3. dünyada tesirli olmuş içerisinde emekçi, köylü, öğrenci, aydın üzere birçok bileşeni barındırmış ancak başarılı olamamıştır. Başarısızlıktan kasıt ihtilaldir yoksa kültürel hayat değişmiş, kapitalizm bunu piyasalaştırarak sahiplenmiştir.
1968, 1917’yi sahiplenmekle kalmamış ona tenkitler de getirmiştir. Hareketin 70’lerin başında büsbütün katılaşan başarısızlığı ile birlikte süreçte bir ortaya gelen toplumsal hareketler birçok modüle ayrılmıştır. Bu hareketleri bir gökkuşağına benzetirsek gökkuşağının renkleri birbirlerinden ayrılmıştır. 1970’lerde bu ayrışma net bir formda görülmektedir.
1968 yılında Paris’teki şovlardan bir kare.
Bu yıllara denk gelecek formda eşzamanlı olarak Friedman’ın Keynes’i mağlup ettiği görülür. Neoliberalizm galibiyetini kanıtlamaya başlamıştır. Sermaye istediği toplumsal yapıları birer birer oluşturmaya başlamış, toplumsal hareketlerin zayıfladığı ve birbirlerinden ayrıldığı ülkelerde askeri darbeler görülmeye başlamıştır. Neoliberalizm kendine laboratuvar olarak Şili’yi seçmiş orada da Pinochet ortaya çıkmıştır. Ülkemizde ise bu darbe 1980’de Kenan Cihan ile ortaya çıkmıştır.
1970 ve 1980’lerin toplumsal hareketleri 1960’ların hareketlerine nazaran daha farklılıklar gözetir. Bu tarihlerde savaş ve nükleer zıddı hareketler yükselirken en büyük yükselişi bayan hareketi ve Yeşiller yapmıştır. Bu hareketler kendi partilerini, STK’lerini oluşturarak “devrimci” niteliklerini kaybetmişler, çaba metotlarını değiştirip 1923’ü unutmuşlardır… ve sonunda neoliberalizm muzaffer olmuştur.
1990’lar boyunca önemli arayışlar yine oluşmuş ve karşı globalleşme sürecinin eşlik ettiği merkezi Latin Amerika olan Dünya Toplumsal Forum dalgası başlamıştır. Bu hareket bölünmüş toplumsal hareketleri bir çatı altına getirmiştir. Bu çatı altında dağılan gökkuşağının renkleri tekrar birleşmeye başlamış, neoliberalizme karşı yeni bir dünya tertibi tartışmaya açılmıştır. 2000’lerin sonuna yanlışsız bu hareketlerin başşehri Akdeniz havzası olmuştur. 2008-2012 yılları ortasında bölgede bir hareketlenme ortaya çıkmış ve Atina’da, Tunus’ta, Kahire’de sokak olayları yaşanmıştır. Seyahat parkı ise bunun geç bir örneğidir. Sistem ise buna tepkisi popülizmle vermiştir.
KEMALİSTLER YENİ GELECEKTE NE YAPACAK?
Genç Kemalistler olarak evvelki kuşaklardan devraldığımız arbedeyi onların izlediği yolla geçtiğimiz ay içerisinde Ankara’da düzenleyip katıldığımız Büyük Kemalizm Kurultayı’nda gösterdik. O yola pek de paralel olmayan ancak birtakım noktalar da pek alışılmış kesişen yeni bir yol yarattık. Biz artık problemlerde takılı kalmayıp tahlilleri ortaya koyacağız lakin burada uğraşımızda yalnız olmamalıyız. Kurultayda birçok defa vurgulandığı üzere ayağı bizim bastığımız toprağa basan sosyalistler ve yeniden ayağı bizim bastığımız topraklara basan milliyetçilerle bir arada ortak gayeye gerçek hareket etmeliyiz. Yani özetle toplumsal muhalefetin ulusal kanatlarıyla ulusal gayeler çerçevesinde buluşmalıyız. Belirli ki dünya yeni bir periyoda giriş yapacak. Neoliberalizm yenildikten sonra toplumsal muhalefetin birleşmesi tamamlanıp yeni bir sistem, yeni bir dünya kurulacak.
1. dünya, Soğuk Savaş yılları boyunca 2. dünyadan etkilenip kendi değiştirmek zorunda kalmıştı. Bugün 1. ve 2. dünyadan bahsetmek mümkün değil lakin Neoliberallere karşı gayrette kol kola gireceğimiz bireyler neoliberalizm aksisi ulusallar olmalı ve neoliberal dünyayı etkileyip değiştirecek bir toplumsal muhalefet oluşturmalı… Bunun birinci ayağı pek alışılmış Türkiye Cumhuriyeti içerisinde gerçekleşmeliyken öbür kademelerinde daha âlâ bir dünya için insanlık olarak hareket etmeliyiz.
BEKLEYENLER
MURAT TÜRKARSLAN
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÖF ADALET PROGRAMI
Onlar beni bekler…
Güneş tam dorukta, gölgeler en kısa; günün en alevli saatidir. Sizin klimalı evlerinizde, ofislerinizde hatırınıza dahi gelmeyen gölgelerin uzunluğunu, onlar alet kullanmaksızın ölçer ve beklerler beni bu saatlerde; bir gözleri gölgelerin uzunluğuna, başkası kapıya bakar daima, çite bakar. Gölgeler düzgünce kısalınca hafifçe huysuzlanmaya, hareketlenmeye başlarlar. Saklandıkları gölgelikten çıkıp güneşin altında gerinerek kas açma, kanat germe hareketleri yapar, özlenen sevgiliyi beklercesine sevgi dolu bir tevekkülle uzanırlar yine yere, bir gözleri kapıda. 25 tavuk, üç horoz, iki tavşan, dört kedi, dört köpek, iki kuzu ve sayısını bilemeyeceğim çokluktaki karga, saksağan, serçe, köstebek, börtü böcek ve fındık faresinden müteşekkil bekleyenler ordusu bekledikçe gerilir, gerginleşir, huysuzlaşır. Mideleri guruldamaya başlar, gözleri seyirmeye. Problem ve heyecandan bazen birbirlerine sararlar: bir ani ısırık, tahminen gagalama, itme, çarpma.
ONLAR BENİ BEKLER…
Güneşin en dorukta olduğu bu saatlerde bekleme ayinine iştirak tamdır. Sabırları azalır, hareket çoğalır ve tam o anda ben kocaman beyaz aracımla görünürüm yolun ucundan. Muhtemelen bilmezsiniz, onlar renkleri tanır; birebir modelden de olsa bundan diğer renk bir araca reaksiyon göstermezler. Hatta araç modellerini de ayırt ederler, bu yeteneklerini de bilmezsiniz. Kısacası “renkleri de araç modellerini de bilirler” dedik ya, yolun ucundan görünen aracı ve şoförünü ta uzaktan anlık bir denetim, onlar için kimlik tespitine kafidir. İşte o an zemberekten boşanmış bir yay üzere boşalır gerilmiş kasları. Koşarlar kapıya, çıldırmanın haddi hesabı yoktur artık. Köpekler takla atar, kediler insan sesi çıkarır. Piliçler, uçamasınlar diye kesilmiş kanatlarına karşın uçarlar, yaşlı ve şişman tavuklar uçma işini çelimsiz gençlere bırakıp popo sallayarak koşmayı yeğler. Tavşanlar zıplar. Bahçenin takımlı elemanı olmayan gündelikçiler, yani karga, saksağan, serçe, köstebek, börtü böcek ve fındık faresinden müteşekkil yancılar inançlı köşelere, duvar tabanlarına, yüksek kollara taşırlar heyecanı. İnsan kendisini bu türlü coşkuyla bekleyenleri kırar mı hiç? Korna çalarım yaklaşınca ve yüksek sesle bağırırım araçtan inince. Elimde yemek sepetiyle açarım bahçenin kapısını ve seslenmeye devam ederim üstte ismini saydığım tüm bekleyenlerime.
Yükselmiş tansiyon, herkesin sırayla hakkını almasının akabinde hiç görülmemiş, duyulmamış bir huzura bırakır yerini. Küçük başlar, sırtlar, burunlar, enseler okşanır. Hal hatır sorulur, yoklama alınır, göbekler şişer ve düşen kan şekerleri hoş bir öğlenden sonrası uykusuna davetiye çıkarır.
Pantolonunu eskitmeyenin, ayakkabısını pak tutanın yeri yoktur bu nebat ve hayvanat krallığında. Bunu bilirim ve otururum kimi vakit çimene, kimi vakit toprak-saman karışımına, hatta kimi vakit kurumuş çamura; neresi olduğu fark etmez, çünkü bilirim ki konduğum temel yer, beni bekleyenler ordusunun gönül köşküdür. O yüzden bu 3 dönümlük bahçe içinde nereye yerleşsem hoş gelir bana. Her köşede yakalarım bana muhabbetle bakan gözleri. Nereye yaslansam sırtımda bir küçük vücudun sıcaklığını hissederim. Dünyada bundan daha rahat bir köşe yoktur sığınacak ve güneşe karşı horultularımız birbirine karışır bazen de. Beni sevenler ordusunun içindeyimdir ve öbür hiçbir yerde kendimi bu kadar düzgün, inançlı ve faydalı hissetmemişimdir. Tahminen kısa ancak son derece derin ve huzurlu bir uykuya gözlerimi kapatırken tavşanın ne vakit gebe kalacağını, kedinin ne vakit doğuracağını, tavuk yumurtalarını, fındık farelerini, ektiğim soğanları, cevizi, şeftaliyi ve dutu düşünürüm. “Gitsem” derim, “uzaklara dahi gitsem, onlar beni bekler”… Onlar beni daima bekler…
ARALIK
DENİZ YILDIZ
ANTALYA ANADOLU LİSESİ
Sığamamak varmış
Kal desinler diye gidiyorum derken
Hatırlanmak isterken
Hiç merak edilmezken
Hiç sığamamak varmış
*
İnsan kocaman hissediyor sığamayınca
Canavar hissediyor ejderha oluyor
Ne kadar korktu sanki diyor
O vakit neden çiçeklerle süsledi benim berbat boynuzlarımı?
Neden parlattı kanatlarımı?
*
Sığamamak varmış
Yıldızlar varken, uçurumlar, denizler, yağmurlar varken
Hiçbir yere sığamamak varmış
*
Sığamadıktan sonra sürüklenmek varmış
Yalnızca ismini bildiğin hayaletler
Tek tek sürüklemeye gelirmiş
Güneşten evvel çekermiş uykudan
Bak, dermiş tam şuraya sığamadın
Susmazmış, kalbin sızlarmış
Sığamamak varmış
*
Kabahat varmış, acı varmış
Özürler dinlenmiş
Her yere acabalar dağılmış
Acabaların üstü karalanmış,
nedenler kalır, yakarmış
Sonra çok soğuk olurmuş
Üşümek varmış
Üniversite öğrencileri; hikaye, şiir ve denemelerini
[email protected]
adresine gönderebilirler.
